Những tháng cuối năm 2015, các doanh nghiệp (DN) sản xuất các mặt hàng da giày xuất khẩu đang khẩn trương hoàn thành các đơn hàng lớn. Đến nay, kim ngạch xuất khẩu giày, dép các loại đạt khoảng 10 tỷ USD và dự kiến kim ngạch xuất khẩu cả năm 2015 khoảng 14 – 15 tỷ USD.

Nhiều DN ngành này cũng đã ký xong hợp đồng sản xuất đến cuối quý I-2016. Bước vào thời kỳ hội nhập kinh tế sâu rộng, dự báo ngành da giày sẽ có thêm nhiều cơ hội mới, nhưng cũng phải đương đầu với không ít thách thức. Cùng với dệt may, da giày là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của TP Hồ Chí Minh nói riêng và của nước ta nói chung.

Tính đến hết năm 2014, Việt Nam đã trở thành quốc gia đứng thứ hai cung ứng các mặt hàng da giày vào thị trường Hoa Kỳ, chiếm 13,8% thị phần nước này. Khi Hiệp định đối tác thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP) có hiệu lực, cơ hội xuất khẩu hàng da giày sang Hoa Kỳ, châu Âu có thể rộng mở hơn nhiều bởi các dòng thuế nhập khẩu các mặt hàng này từ 3,5 đến hơn 57,4% sẽ giảm còn 0%.

Những tháng cuối năm 2015, các cơ sở sản xuất da giày xuất khẩu ở TP Hồ Chí Minh đôn đáo tìm nguồn vốn đầu tư, mặt bằng để mở rộng sản xuất chuẩn bị đón các đơn hàng lớn sắp ồ ạt đổ vào.

Vất vả nhưng phấn khởi, tuy nhiên điều băn khoăn nhất của nhiều DN da giày là lâu nay thường làm theo chỉ định của nước ngoài. Hiện nay, hơn 65% số DN da giày trên địa bàn thành phố sử dụng nguyên liệu, phụ liệu, kiểu dáng thiết kế do khách hàng cung cấp và gắn nhãn hiệu sản phẩm theo yêu cầu của nước ngoài. Chỉ có gần 30% số DN còn lại là sản xuất theo phương thức tự thiết kế mẫu mã sản phẩm, tự mua nguyên liệu, sản xuất với thương hiệu riêng. Khi các Hiệp định thương mại đã và đang ký kết có hiệu lực, ngành da giày sẽ được hưởng lợi nhiều từ việc giảm thuế xuất khẩu, nhưng với việc phụ thuộc hoàn toàn về nguyên liệu, phụ liệu, nhiều DN da giày ở thành phố khó có thể bảo đảm được yêu cầu nguồn gốc xuất xứ để được hưởng các ưu đãi thuế suất.

Phát triển nguồn nguyên liệu, phụ liệu có sẵn trong nước là cách duy nhất để các DN da giày Việt Nam có thể tận dụng cao nhất lợi thế từ các Hiệp định thương mại tự do. Nhưng thực tế hoạt động sản xuất của các DN da giày hiện nay khó có thể phát triển mạnh do quy mô sản xuất quá nhỏ. Hiện tại, chỉ có 12% số DN da giày có quy mô sản xuất lớn; DN vừa và nhỏ chiếm đến hơn 55%; 33% còn lại là DN siêu nhỏ. Ngoài ra, DN da giày cũng khó có thể phát triển nhà máy sản xuất nguyên liệu thuộc da do vướng vào tiêu chuẩn môi trường, cần có nguồn vốn lớn. Chỉ tính riêng cho hồ xử lý chất thải 1.000 m3 phải cần đến 20 tỷ đồng, trong khi một dự án thuộc da phải cần hồ xử lý từ 3.000 đến 5.000 m3 , tức là cần khoảng 60-100 tỷ đồng, chưa kể nhiều hạng mục khác. Để hạn chế ô nhiễm môi trường khi đầu tư thuộc da, nhiều tỉnh, thành phố không đồng ý cấp đất cho DN da giày làm dự án. Riêng ở TP Hồ Chí Minh, từ năm 2013 đến nay, thuộc da là một trong 17 ngành nghề hạn chế cấp phép đầu tư.

Giá cả “đầu vào” cũng là “nỗi sầu” của nhiều cơ sở sản xuất da giày. Nhiều chủ cơ sở cho biết, khoảng 80-100% nguyên liệu, phụ liệu da, thuộc da, đế, khóa đến các loại hóa chất và cao-su tổng hợp nguyên sinh làm da giày đều phải nhập ngoại khiến cho giá thành ngành da giày trong nước luôn ở mức cao. Thông thường, đơn hàng càng lớn thì giá thành sản xuất càng giảm, nhưng thực tiễn sản xuất ở thành phố cho thấy, do các yếu tố đầu vào (điện, nước, xăng, dầu, lương, phí…) chủ yếu biến động tăng, cho nên DN e dè với những đơn hàng lớn. Có đơn hàng không thể không ký (để ổn định đời sống công nhân và duy trì sản xuất), nhưng ký xong lại lo lắng ngược xuôi vì lo không thực hiện được đơn hàng. Hiện nay, nhiều đơn hàng lớn dồn dập đổ về nhưng DN không dám mở rộng mặt bằng sản xuất vì thiếu vốn. Các DN cũng cho biết, lãi suất vay ngân hàng hiện ở mức cao khiến DN không an tâm vay vốn sản xuất.

Để giúp DN da giày yên tâm sản xuất, nhiều DN trong ngành kiến nghị Chính phủ sớm có quy hoạch ổn định vùng nguyên liệu, từng bước hình thành khu công nghiệp tập trung có hạ tầng hỗ trợ thu gom và xử lý chất thải hoàn thiện. Các ngành chức năng cần xây dựng hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn môi trường rõ ràng cũng như xử phạt nghiêm minh giúp DN ngành da giày ổn định sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường. Vùng nguyên liệu cần đặt cuối nguồn nước để giảm thấp nhất các tác hại ảnh hưởng đến môi trường. Sớm giải tỏa tâm lý e ngại của các nhà đầu tư mong muốn tham gia vào lĩnh vực này.

Thời gian tới, rất mong các ngành chức năng khẩn trương, tích cực vào cuộc để gỡ khó cho ngành da giày nói riêng và các ngành sản xuất khác của nước ta nói chung, để các DN có cơ hội tăng trưởng bền vững khi bước vào những “sân chơi” lớn trên thị trường quốc tế.

(Theo nguồn: Báo Nhân Dân)

Theo hãng thông tấn Canada (CP), Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) – một thỏa thuận thương mại đầy tham vọng – sẽ thúc đẩy nền kinh tế của 12 nước thành viên thông qua việc mở rộng thị trường giao thương nội khối. Tuy nhiên, lợi ích mang lại cho các bên sẽ không giống nhau và một trong những nước được hưởng lợi nhiều nhất là Việt Nam.

Hãng CP cho rằng Việt Nam nằm trong số các nước hưởng lợi nhiều nhất từ TPP với sự bùng nổ lợi nhuận trong hai ngành may mặc và giày da, nhờ việc dỡ bỏ thuế quan ở Mỹ và một số thị trường lớn khác.

TPP sẽ phải chờ được Quốc hội các nước thành viên thông qua và đây sẽ là một trong những thỏa thuận thương mại tự do lớn nhất thế giới với quy mô chiếm 40% thương mại toàn cầu và có tổng GDP gần 30.000 tỷ USD. TPP sẽ thúc đẩy tự do hóa thương mại, đồng thời siết chặt các tiêu chuẩn lao động và môi trường ở tất cả các nước thành viên.

Đối với Mỹ, TPP là trọng tâm trong chính sách của chính quyền Tổng thống Barack Obama tăng cường can dự vào châu Á-Thái Bình Dương. Tất nhiên về lý thuyết, Bắc Kinh cũng có thể tham gia hiệp định này nếu đáp ứng các tiêu chuẩn về lao động và môi trường. Tuy nhiên, vì hiện Trung Quốc chưa tham gia nên các doanh nghiệp trong nước sẽ bị mất nhiều cơ hội, nhất là so với các nước châu Á là thành viên TPP. Nhiều lợi ích từ TPP sẽ chảy sang Việt Nam, nơi có nền kinh tế tăng trưởng ấn tượng và các doanh nghiệp ngày càng lớn mạnh hơn.

Theo Rajiv Biswas, nhà kinh tế trưởng châu Á-Thái Bình Dương của tổ chức IHS Global Insight, “đây là cơ hội chuyển đổi thực sự cho Việt Nam. Họ (các doanh nghiệp may mặc của Việt Nam) sẽ có lợi thế rất lớn so với nhiều đối thủ cạnh tranh khác trong việc tiếp cận thị trường Mỹ, nơi đang áp mức thuế 17% đối với quần áo nhập khẩu”. Ngành giày da của Việt Nam cũng sẽ được hưởng lợi từ sự yếu thế cạnh tranh ở Mỹ, Mexico và Canada, những nước sẽ có thế mạnh rõ rệt trong các ngành nông nghiệp, máy móc và thiết bị điện tử.

Việc tham gia TPP, cộng với sự kiện Việt Nam trước đó ký Hiệp định Thương mại Tự do với Liên minh châu Âu (EU), sẽ giúp đất nước thu hút mạnh đầu tư. Từ vài năm nay, một số tập đoàn lớn như Samsung Electronics đã cho xây dựng nhiều nhà máy mới ở Việt Nam, cho thấy Việt Nam có sức hấp dẫn lớn hơn Trung Quốc. Trước đây, Trung Quốc từng được coi là công xưởng của thế giới, nhưng điều này đang dần thay đổi do chi phí lao động tăng lên.

Theo dự báo của Eurasia Group, kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 11% vào năm 2025, trong đó xuất khẩu tăng 28%. “Tốc độ này vượt xa bất kỳ thành viên nào (trong TPP)” và Việt Nam sẽ trở thành “điểm đến ưa thích” của các nhà sản xuất giá rẻ muốn duy trì cạnh tranh dựa trên giá nhân công thấp, Eurasia Group nhận định trong báo cáo đưa ra hồi tháng Bảy. Những ngành được hưởng lợi nhiều nhất là dệt may và giầy da, do nhiều nhà sản xuất nước ngoài sẽ dịch chuyển một phần hoạt động sang Việt Nam.

Những năm gần đây, công ty may mặc Lever Style – có trụ sở tại Hong Kong (Trung Quốc) và là đối tác của các hãng danh tiếng như Hugo Boss và J. Crew – cũng đã chuyển dịch một phần hoạt động từ miền Nam Trung Quốc sang Việt Nam. Theo Chủ tịch Lever Style, ông Stanley Szeto, TPP sẽ thúc đẩy công ty “tiếp tục chuyển dịch sản xuất nhiều hơn” và phải tăng thêm sản lượng ở Việt Nam.

Trong bài đăng trên Financial Review, TPP cũng sẽ giúp ngành giáo dục của Australia được hưởng lợi, như giúp mở rộng thị trường giáo dục Việt Nam cho các nhà giáo dục “xứ sở Kangaroo”. Một lợi ích mà TPP đem lại cho ngành công nghiệp giáo dục của Australia được Bộ trưởng Thương mại Andrew Robb ca ngợi là triển vọng thiết lập dễ dàng hơn các khóa học tại Việt Nam cho các nhà giáo dục Australia. Tuy nhiên, Giám đốc điều hành Hiệp hội giáo dục quốc tế Australia Phil Honeywood cho rằng các tổ chức giáo dục muốn thành lập cơ sở ở nước ngoài vẫn bị cản trở vì thiếu các hiệp định thương mại toàn diện trong lĩnh vực giáo dục.

Ông Phil Honeywood nói: “Chúng tôi mong muốn chứng kiến một hiệp định toàn diện hơn là bước tiếp cận từng phần với từng nước. Chúng tôi đánh giá cao nhiệm vụ lớn lao mà Bộ trưởng Robb đã thực hiện nhưng chúng tôi vẫn không có các hiệp định toàn diện như các ngành công nghiệp khác”. Các cơ sở giáo dục đang tìm kiếm nhiều hơn các cơ hội đột phá về mặt thương mại nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp xuất khẩu giáo dục trị giá 18 tỷ AUD một năm của Australia lên cấp độ mới với một số lượng lớn sinh viên đăng ký theo học.

Theo chuyên gia kinh tế Marcel Theilant thuộc trung tâm Capital Economics, lợi ích lớn nhất của TPP là các nền kinh tế đều sẽ tăng trưởng khi những ngành bảo hộ trước đây cũng phải bước vào môi trường cạnh tranh.

(Theo nguồn: vietnamplus.vn)